“Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde.
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten.”
Toen mijn oog vanmorgen voor de zoveelste keer op de e-mail viel met het onderwerp: Renate, u bent goed op weg op LinkedIn!, ging dat gepaard met de zoveelste gedachte om mijn LinkedIn-account te verwijderen. Maar nu dan écht.
Weg!
Als actiepunt stond het al langer op het denkbeeldige opschoonlijstje, waarop ook ‘Verwijderen Facebook’ en ‘Verwijderen Instagram’ hadden gestaan, omringd door andere benodigdheden voor een deugdelijk digitaal bestaan. Het verwijderen van deze pakketjes bits and bytes maakt deel uit van een bredere beweging richting meer ruimte en eenvoud. Noem het consuminderen, ontspullen of gewoon opruimen en weggooien, het komt allemaal neer op hetzelfde: een verlangen naar eenvoud, helderheid en het herstellen van een directe relatie met wat werkelijk van belang is.
“Alles wat waarneembaar is, vertroebelt het zicht op wat waar is. ”
Account
In het kader van Zelfonderzoek rondom het verwijderen van mijn LinkedIn-account waarover toch wat weerstand heerste, vond ik in het woord ‘account’ een behulpzame aanwijzing. Het woord betekent letterlijk ‘rekening’ of ‘verslag’. Wanneer we het hebben over accountable zijn duidt dat op verantwoordelijkheid nemen voor je daden en rekenschap afleggen over wie je bent en wat je doet. Vanuit dit perspectief werd duidelijker waar mijn weerstand vandaan kwam en hoe sterk ik me nog identificeerde met dit LinkedIn-‘account’ als manier van het ego om te verantwoorden dat ‘ik’ ben, iets beteken en professionele prestaties lever ten opzichte van anderen.
De ‘grap’ is dat de professional die ooit besloot dit account in het leven te roepen al jaren niet meer bestaat en - zo besef ik me vandaag - nooit bestaan heeft. Waarom voelde ik dan toch weerstand en kwam er angst opzetten naar mate ik de delete-button naderde?
In tegenstelling tot het verlaten (worden) van sociale groepen, zowel online als offline, leek het verwijderen van dit professionele account (waar ik in al die jaren nauwelijks gebruik van had gemaakt) iets groots en ingrijpends? De angst die ik voelde was geen allesoverheersende, misselijkmakende angst, maar eerder een subtiele hint van discomfort. Genoeg om inmiddels te weten: dit is angst, maar te weinig om bewust mee door te pakken of recht op af te gaan, zoals Hans Laurentius zou zeggen. Het is zo’n vleugje ‘bang’ dat door de ego-mind meteen wordt gekaapt door in fracties van seconden allerlei tegenstrijdige gedachten te produceren die je doen twijfelen en uiteindelijk doen afzien van handelen zodat de dingen gewoon kunnen blijven zoals ze zijn: veilig en vertrouwd.
The red and the blue pill
Deze twijfel om mijn account te deleten werd vooral ingegeven door het feit dat mij in mijn account een keuze werd werd geboden:
Account de-activeren
Account verwijderen
Beide zouden mijn zichtbare aanwezigheid op het platform teniet doen, maar bij de eerste kreeg ik de optie om terug te keren als ik dat zou willen. Bij de tweede optie zou ik alle gegevens en connecties permanent verliezen (met een bedenktijd van 20 dagen om het account te herstellen als ik me alsnog zou bedenken).
Ik waan mijzelf bij dit soort onverwachte keuzes altijd als Neo in The Matrix, wanneer hij voor de keuze staat tussen the red and the blue pill. De rode pil is een kans om de harde waarheid te ontdekken en uit de illusie van de Matrix te breken, terwijl de blauwe pil hem laat terugkeren naar zijn comfortabele, maar onwetende bestaan.
Zulke keuzes roepen de spanning op tussen het loslaten van de controle (en alles wat ik ken) en de mogelijkheid om veilig te blijven binnen de illusie.
Onpersoonlijke werkzaamheid
Ik besloot de spanning op te zoeken door met mijn cursor een beetje om de woorden heen te dansen, toen langzaam maar pijnlijk het besef indaalde dat ik door het verwijderen van mijn account als professional niet meer besta en ook nooit bestaan had. Er zou hier geen bewijs meer zijn van mijn professionele bestaan.
Verwijderen voelde als professionele zelfmoord. Interessant. Een paar seconden hield ik mijn tot pistool geworden cursor tegen de tot mijn slaap geveinsde button, maar kon ik de trekker niet overhalen. Het lukte me gewoon niet.
En zien dat het niet lukte was ineens totaal oké. Moeiteloos klikte ik op deactiveren, wat betekende dat ‘ik’ sowieso was verdwenen. Het resoneerde met hoe het in werkelijkheid is. Het LinkedIn-account is in die zin net als het ego, een lege huls geworden—onzichtbaar, maar nog steeds ergens in de lucht. Er gebeurde dus helemaal niks. Er kwamen geen gedachten op, geen gevoelens, niks. Alleen stilte. Alsof ik ergens tussenin hing: niet echt weg, maar ook niet meer aanwezig. Het voelde niet als een stap voor- of achteruit, meer als het einde van een spel dat niet meer gespeeld werd. Een vreemde gewichtloosheid waarin alles al goed was, of het account er nou nog was of niet: ‘ik’ speelde niet meer mee. Zelfs niet meer met het idee dat ik - door het account niet compleet te verwijderen - gekozen had voor de minder moedige, minst radicale optie. Het was oké zo en we gaan wel zien wat er verder gebeurt.
de steen
Ik stond op, haalde nog een kopje koffie en verbleef een poosje in verwondering, toen de gedachte opkwam zetten aan Bram Vermeulens gedicht en liedje: ‘De Steen’: Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde. Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten…
Inwendig verscheen er een lach en de gedachte: Die vlieger gaat dus niet meer op.
Weer achter mijn laptop gezeten, zocht ik naar de tekst van dit liedje dat iets voor me had betekend rondom ‘moedige dingen doen’. Toen ik de tekst opnieuw tot me liet doordringen, kwam het nu ineens nogal egoïstisch over. Het idee dat het verleggen van een steen iets wezenlijks verandert in de rivier, lijkt op het eerste gezicht krachtig, maar is vanuit advaitisch perspectief kletskoek (sorry Bram). Het weerspiegelt een actief ego—een geactiveerde illusie van een afgescheiden ‘ik’—dat zichzelf voortdurend probeert te bevestigen juist omdat het niet bestaat. Omdat het ego nergens werkelijk te vinden is, klemt het zich vast aan identificaties en verhalen (zoals over het verleggen van stenen), zodat het lijkt alsof er een ‘ik’ is die herinnerd of vergeten kan worden en dus invloed kan uitoefenen over de inherent onpersoonlijke werking van de dingen.
“De stroom van onpersoonlijke werkzaamheid, houd je niet tegen, de waarheid vindt altijd een weg omheen.”
Ik kreeg de geest om het gedicht te herzien met deze inzichten in gedachten. Het werd duidelijk dat de schoonheid van Vermeulens woorden niet zit in het verleggen van een steen, maar in het doorzien van de illusie van afscheiding, herinnering en persoonlijke invloed. Het verleggen van een steen, of het doen van welke actie dan ook, blijft—hoe mooi bezongen ook—slechts een uitdrukking binnen de onpersoonlijke stroom van wat is. Niets kan de fundamentele aard van iets veranderen. Het gedicht kan ons herinneren aan de schoonheid van momenten, maar alleen in het diepe besef van de onpersoonlijke werkzaamheid van de werkelijkheid zal er een steen—die der wijsheid—verlegd worden.
LinkedOut
Ik heb een account gedeactiveerd van een site op het wereldwijde web.
De bits en bytes gaan er anders dan voorheen.
De stroom van onpersoonlijke werkzaamheid, houd je niet tegen,
de waarheid vindt altijd een weg omheen.
Misschien eens gevuld door hoop en beven,
neemt de stroom mijn avatar met zich mee.
Om haar dan vormloos, in stilte,
te laten rusten in de eenvoud van niet-twee.
Ik heb een account gedeactiveerd van een site op het wereldwijde web.
Nu ik weet dat ik nooit zal zijn vergeten,
Het leverde bewijs van een illusoir bestaan,
Want, met het verwijderen van dat ene account,
Zal de Beweging zijn goddelijke gang blijven gaan.
Ik heb een account gedeactiveerd van een site op het wereldwijde web.
Nu ik weet dat ik nooit zal zijn verbonden.
Het leverde bewijs van een illusoir bestaan.
Want, met het verwijderen van dat ene account,
Zal wat-is onverschrokken voortbestaan.
Credits & Dankwoord
Voor de inspiratie die deze tekst heeft aangewakkerd, wil ik Bram Vermeulen bedanken voor zijn gedicht en liedje ‘De Steen’. Luister naar het liedje op YouTube via deze link. Vandaag kijk ik (ook) anders naar dingen, maar de liedjes en vooral de teksten van Bram Vermeulen hebben bijgedragen aan vele waardevolle reflecties en inzichten in mijn leven. Dankjewel, Bram, voor je blijvende invloed!