Ik bevond me gisteren ineens in een Kruidvat.
alsof in een vlaag van bewustzijnsverlies, het denken aan nutteloze dingen als vanzelf was geëxplodeerd tot het doen van nutteloze aankopen.
“‘Wijsheid is niet statisch’ — Streef er niet naar om iemand te worden zonder ‘fouten’, om perfect te worden, maar word iemand die steeds opnieuw bereid is om dingen onder ogen te komen, te leren en minder onwetend en onhandig te zijn dan gisteren.”
Hoewel ik na één stap over de drempel van de Kruidvat ineens weer bij mijn positieven kom, loop ik tóch door, recht op mijn doel af, naar het schap ‘droogshampoos’. Daar aangekomen, zie ik de droogshampoo van mijn nutteloze voorkeur staan: één busje.
In dit zien ontkomt mijn blik niet aan de tientallen roodgekleurde ‘actie’-bordjes bij de diverse merken, die me visueel toeschreeuwen dat voor alles op deze afdeling geldt: ‘1 + 1 gratis’.
In- en uitzoomen
Ook wordt opgemerkt dat het busje van mijn voorkeur (hij is kleiner dan zijn soortgenoten) op de bovenste plank staat van een schap waarin ook niet-droogshampoos staan. Als ik uitzoom en de totale ‘afdeling shampoo’ in me probeer op te nemen, zie ik dat het schap met ‘mijn droogshampoo’ niet volhangt met actie-kaarten zoals bij het naburige schap het geval is. Als ik inzoom op zo’n kaart, lees ik in de kleine lettertjes dat het merk van mijn voorkeur wel degelijk ‘meedoet’ met de actie, maar dat dit visueel niet wordt ondersteund. Het feit dat er nog maar één busje van ‘mijn droogshampoo’ over lijkt te zijn, lijkt me te verklaren dat het ‘meedoet’. Hij is ten opzichte van zijn grotere soortgenoten namelijk relatief duur en daarmee aantrekkelijk voor aanschaf, mits die actie ook daadwerkelijk voor hem geldt.
híer, niet dáár
Ik vraag de toevallig langslopende Kruidvat-medewerkster om tekst en uitleg: “Geldt de 1 + 1 gratis-actie ook voor deze droogshampoo?”. Ze zoomt, net als ik eerder deed, in op de kleine lettertjes van de actie-kaart, maakt dezelfde uitzoomende kijk-beweging naar het schap waar ‘mijn bus’ staat en concludeert: “Ik denk het niet”, want hij staat híer en niet dáár, maar ik zoek het even voor u na in het systeem. Ogenblikje.”
In het moment dat ik wacht op antwoord, gruwel ik na van het woord ‘systeem’ en vraag ik me af wat ik ga doen als dit systeem laat weten dat de actie inderdaad ook geldt voor ‘mijn bus’, die helemaal geen ‘+1’-variant lijkt te hebben om gratis mee naar huis te kunnen nemen. Mijn wezen lacht een innerlijke glimlach om het hele nutteloze schouwspel waarin de vrouw, die zich ‘ik’ noemt, een rolletje heeft bemachtigd.
“Ja hoor!”, roept de Kruidvat-medewerkster, terwijl ze zich weer bij me voegt voor het schap: “Deze actie geldt ook voor deze!” Ze gaat op haar tenen staan en strekt zich uit om ‘mijn bus’ van de bovenste plank te pakken en tovert ook de laatste ‘+1’ tevoorschijn, die er kennelijk bij was gaan liggen. Ze geeft ze één voor één aan mij en ik stop ze één plus één gratis in mijn rode winkelmandje.
Onder de klanken van tegen elkaar botsende bussen droogshampoo in dit winkelmandje, nader ik de afdeling ‘nagelverzorginsgproducten’. Me bewust van de totale onzinnigheid van mijn aanwezigheid ook hier, pak ik het nutteloze product tóch uit het schap.
De gedachten die voor de afdeling ‘waxinelichtjes’ opkomen, gaan nog over de droogshampoo, omdat hun voortdurende geheen-en-weer in mijn mandje mijn aandacht niet met rust laat. Waarom koop je dit? Je wast je haar toch gewoon? Ja, maar hij ruikt lekker. Je hebt nog shampoos genoeg in huis. Ja, maar het geeft extra body aan je dunne futloze haar, zéker als het net gewassen is…
Met een zucht zet ik mijn mandje neer. Het is stil. Zowel in het mandje als in mijn hoofd. Ik ben betrapt. Ik zou de weg terug kunnen nemen. Gewoon de film terugspoelen en terugfietsen naar het meest heldere moment, voordat je besloot tot het doen van nutteloze aankopen.
afrekening
Ik doe het niet. Fast-forward pak ik uit het schap ‘waxinelichtjes’ de zak met ‘25%-plantbased-wax-from-Europe-slash- 0%-animal-fat-slash palm-oil-free’-waxinelichtjes van Bolsius. Die zijn hoewel nog steeds 75 procent ‘ongezond’ en ‘milieuvervuilend’ in ieder geval 25% beter dan ‘gewone’. Ik lijk iets goed te willen breien, dat in beginsel geen breiwerk had moeten worden.
Bij de kassa ontmoet ik de behulpzame Kruidvat-medewerkster voor de tweede keer en reken met haar af. Of zij met mij. Want voor ik het wisselgeld goed en wel in mijn portemonnee heb, overhandigt ze me op haast verontschuldigende toon nog een ‘cadeautje’: twee koekjesvormen, die zijn bevestigd op een kleurige kartonnen kaart.
De geste verwart me. Waar heb ik dít aan te danken? Wat heb ik gedaan dat beloond moet worden met dit nutteloze cadeau? Er ontstaat chaos in mijn hoofd waar getracht wordt het logische verband te vinden tussen koekvorm en waxinelicht en/of nagelriemverwijderaar en/of droogshampoo. De conclusie die me binnen valt wanneer ik de stap over de drempel naar buiten zet, is dat ik niet beloond ben maar gestraft voor de zojuist afgehandelde, nutteloze aankopen. Een soort afrekening in het nutteloze circuit. It makes sense.
“Don’t piss against my leg and tell me it’s raining”
Vijf-euro-negen-en-negentig
Bij het uitpakken van de boodschappen, twijfel ik wat ik met de ‘koekjesvormen op kaart’ moet doen, tot mijn oog ineens valt op de fel oranje prijssticker, die: ‘EUR 5,99’ vermeldt.
Vijf-eu-ro-ne-gen-en-ne-gen-tig? Ik voel ik verontwaardiging opkomen. En die sleept de de herinnering mee aan mijn ex, die in vergelijkbare, leugenachtige situaties, altijd zijn favoriete: “Don’t piss against my leg and tell me it’s raining” over zijn lippen afvuurt.
Heb ik nou een ‘cadeautje’ van het Kruidvat gekregen, die deze domme consument (ze hebben een punt) wil doen geloven dat deze twee in China geproduceerde, roestvrijstalen koekjesvormen samen een waarde vertegenwoordigen van zés euro? Really? Iets cadeau geven met de prijs er héél zichtbaar op is geen blijk van vrijgevigheid, maar geeft vrij dat je issues hebt.
De verontwaardiging was van korte duur, maar ik wilde er wél nog iets mee, met dit ‘ding’. En dus kwam het naast mijn laptop terecht.
1+1 Gratis-deals
Toen ik zojuist besloot er iets over te schrijven, en onderzoekend oppakte wat ik gisteren had omgedoopt tot ‘straf’ las ik: ‘KOEKJESVORM – ON...’ Als ik de prijssticker er voorzichtig afpulk, onthult het dat ik te maken heb met ‘KOEKJESVORM – ONDERWATER’. Terwijl mijn ogen het ding bekijken, lijkt het of de geïllustreerde orka, walvis en kwal me hartelijk toe lachen. De blik van de blobvis kan ik niet thuisbrengen, maar de walrus die rechtsonder het beeld induikt, lijkt me vragend aan te kijken. Vriendelijk, maar vragend. Hij drukt op de knoppen van mijn geweten wat een vleugje verdriet doet opkomen.
Als dat wegebt, realiseer ik me dat ik misschien tóch een onbedoeld waardevol cadeau heb gekregen van het Kruidvat. En wel het pijnlijke inzicht, dat élke nutteloze aankoop, ongeacht waar ik deze doe – of het nou het Chinese Kruidvat is of z’n ‘beter’ ogende Russisch-Luxemburgse zusje ‘Holland & Barrett’ – in feite zijn het allemaal ‘1+1 gratis’-deals.
Bij aanschaf van 1 nutteloos product krijg je er immers altijd (actie of geen actie) 1 gratis hoeveelheid nutteloosheid bij in de vorm van je eigen bijdrage aan de nutteloze vervuiling van onze planeet in de meest brede zin van het woord.
Ik schaam me en bied mijn excuses aan voor mijn bewust onbekwame handelen. Ik heb de alarmbellen gehoord toen ik de winkel binnenstapte en had onverrichter zaken huiswaarts moeten fietsen, toen ik de helderheid had om dat te kunnen doen. Ik heb heb niet gedaan. De ‘KOEKJESVORM -ONDERWATER’ (mét prijssticker) hangt daarom nu op een plek zodat ik ‘m elke dag zie.
Opdat we vandaag wijzer zullen zijn dan gisteren.